Köklü Değişim İçin Yeni KHK’lara İhtiyaç Var
Ramazan ÇAKIRCI
Totaliter sistemlerde eğitim kurumları, kurulu sistemin ideolojisinin bir yayım merkezi, bir vücut bulma üssüdür. Fertler, bu kurumlarda şekillendirilir. Böylece toplumun muktedirleri, hâkimiyet ve tahakkümlerini sürdürmenin üssü olarak eğitim kurumlarını görür ve kullanırlar. Örneğin, 25 Ağustos 1918’de düzenlenen Sovyet öğreniminin birinci kongresinde Lenin’in söyledikleri bunu açıkça ortaya koymaktadır: Okul sahasında çalışmalarımızın asıl gayesi burjuvaziyi yok etmektir. Biz açıkça ilan ediyoruz ki, siyaset dışı okul yoktur. Aksini iddia etmek yalan ve ikiyüzlülüktür.
Amaç, komünist sisteme hizmet eden, bu yolda mücadeleden başka bir şey düşünmeyen, kafaları uyuşturulmuş, inançsız ve ahlaksız nesiller elde etmektir. Böyle bir eğitim sisteminden nitelikli, eleştirel ve perspektif sahibi bireylerin yetişmesi düşünülemediği gibi, araştırmacı nesiller de çıkmaz. Demokratik ülkelerde ise, bu kurumlar özgür bireylerin yetişmesi ve demokratik toplumun inşa aracı olarak görülmektedir. Ülkemizde demokratikleşmede bunca mesafe kat edilmesine rağmen eğitim sisteminin demokratikleşmesi için, teşkilat yasasının 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yapılan köklü değişime kadar ciddi bir adım atılamamıştır. Milli Eğitim Bakanı Sayın Ömer Dinçer, eğitim sisteminin demokratikleşmesi adına beklenen değişim ve dönüşüm için teşkilat yasasında yaptığı değişiklikle önemli bir adım attı. Milli Eğitim Bakanlığı’nın hantal bürokratik yapısını yeniden düzenleme ve ideolojik eğitimden arınma adına atılan bu adım eğitimde devrim niteliğindedir.
3 Mayıs 2011 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Hizmetlerinin Düzenli Etkin ve Verimli Bir Şekilde Yürütülmesini Sağlamak Üzere Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Teşkilat Görev ve Yetkileri ile Kamu Görevlilerine İlişkin Konularda Yetki Kanunu ile Meclis yürürlük tarihi itibariyle altı ay süreyle geçerli olmak üzere Bakanlar Kurulu’na birden fazla kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verilmişti. Hükümet, bu yetkiye dayanarak Haziran ayında tüm sözleşmeli personelin kadroya geçişini sağlamıştı. İkinci önemli bir adım ise, 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’u yürürlükten kaldıran 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Milli Eğitim Teşkilatı tepeden tırnağa değiştirilerek atıldı.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın vazifesi, insan haklarına dayalı bir toplumun gerektirdiği bilgi ve beceriyi geliştirmektir. Bireyleri evrensel değerlerle buluşturarak özgür birey ve demokratik bir toplum inşa etmektir. Milli Eğitim Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin görevler bölümünde yer alan, ‘öğrencileri bedenî, zihnî, ahlakî, manevî, sosyal ve kültürel nitelikler yönünden geliştiren ve insan haklarına dayalı toplum yapısının gerektirdiği bilgi ve becerilerle donatarak geleceğe hazırlayan eğitim ve öğretim programlarını tasarlamak, uygulamak, güncellemek’ şeklindeki ifadelerle iktidarın, demokratik bir toplum inşa etmeyi hedeflediğini görmekteyiz. Burada insan haklarına saygılı bir eğitim sistemi yerine, insan haklarına dayalı bir eğitim sisteminin hedeflenmiş olması demokratikleşme adına önemlidir.
Demokratik bir toplumun inşası için, eğitim sistemleri, muktedirlerin ve devletin istekleri doğrultusunda bir felsefeyi yansıtan kurumlar olmaktan arındırılmalıdır. Şartlandırma ve dayatmalar tümüyle terk edilmelidir. Bu aşamada zaman kaybetmeden katsayı uygulamasının kaldırılması, Milli Güvenlik derslerinin sivil öğretmenlerce okutulması, öğrenci andı uygulamasının ve başörtüsü yasağının derhal kaldırılması için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Milli Eğitim Temel Kanunu’ndaki “genellik ve eşitlik” ile “fırsat ve imkân eşitliği” ilkelerinin eğitim süreçlerindeki ve eğitimin sonuçlarındaki eşitliği de kapsayacak şekilde yukarıda ifade edilen biçimde güçlendirilerek yeniden tanımlanması gerekmektedir.
Eğitime erişimi kolaylaştıran, her vatandaşın eğitimin fırsat ve imkânlarından eşit derecede yararlanabilmesini teminat altına alan politika ve stratejiler geliştirmek, uygulamak ve koordine etmek de bu değişiklikte Milli Eğitim Teşkilatı’nın görevi olarak sayılmıştır. Bu yasada belirtilen çerçevede, eğitim sistemi, eğitim felsefesi ve eğitim programlarının hayata geçirilmesi için Milli Eğitim Temel Kanunu’nda da köklü değişiklikler yapılması elzemdir. Bu değişimde, 652 sayılı KHK ile öğretmenlerin özür durumuna bağlı yer değiştirmelerine ilişkin düzenlemede oluşturulan mağduriyet gibi, eğitim çalışanlarının kazanımlarına helal getirmeden, yeni mağduriyetlere neden olmadan değişim gerçekleştirilmelidir. Bu değişimde çalışanların özlük haklarında da iyileştirme yapılmalıdır. Meclis’te uzun süredir yasallaşmayı bekleyen uzman öğretmenlik ile ilgili düzenleme ivedilikle çıkarılmalıdır. İLKSAN’a zorunlu üyelik uygulaması kaldırılmalı, ücretlerdeki dengesizlikler giderilmelidir. Bu tür köklü değişikliklerde öğretmenlerin özür durumuna bağlı yer değiştirmelerinin yaz tatili ile sınırlandırılması gibi hususlarda mağduriyetlerin yaşanmaması için paydaşların görüş ve önerileri dikkate alınmalıdır. Eğitim hizmet kolundaki yetkili sendika temsilcilerinin daha fazla yönetime katılması, katılımcı demokrasi ilkeleri açısından da bir gerekliliktir.
Eğitimin üzerindeki vesayetin tamamen kaldırılması için hem Anayasa değişikliği hem de 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nda köklü değişiklikler yapılmalıdır. Geleceğimizin aydınlanması açısından köklü değişiklik kaçınılmazdır. Bu değişimdeki hedef, mevcut yapıyı kökünden değiştirmek olmadıkça, gelecek karanlık olmaya devam edecektir.
Köklü değişiklikler, Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetki süresi dolmadan hemen yapılmalıdır.
